Leonardo da Vinci to człowiek renesansu, mistrz i geniusz. Wizjoner. Jego życie i umysł po części są dla nas zagadką. Minęło 500 lat od jego śmierci i nadal analizowane są jego rękopisy, notatki, szkice, dzieła oraz biografie, bo to postać warta uwagi, warta odkrywania. Tajemnicza i intrygująca. Zawdzięczamy mu tak wiele, a tak niewiele o nim wiemy.
Leonardo da Vinci urodził się 15 kwietnia 1452 roku w małej wiosce Anchiano, niedaleko miasteczka Vinci i Florencji. Zmarł 2 maja 1519 roku w wieku 64 lat na tajemniczą chorobę w Clos Lucé, mówiąc skrótem w „Cloux” we Francji, gdzie spędził ostatnie trzy lata życia.
W roku 1516 da Vinci przybył do Amboise wraz ze swoim uczniem Francesco Melzim i pozostawił tu swój wieczny ślad. To tu ukończył obraz Mona Lisa i stworzył szkice wraz z opisami wielu wynalazków takich jak spadochron, statek na kółkach, karabin maszynowy, klawesyn, ornitopter czyli projekt samolotu opartego o budowę skrzydeł nietoperza. Amboise z bardzo niewielkiej wioski przerodziło się w przepiękne miasteczko, będące dziś gminą. Swój rozwój zawdzięcza turystyce a przede wszystkim dzięki Leonardo da Vinci. Jego postać i muzeum z makietami jego wynalazków oraz szlak zamków nad Loarą, kaplica św.Huberta czyli grobowiec mistrza a także zlokalizowane wokół winiarnie, powodują, iż do Amboise przybywają rzesze turystów.
Leonardo Da Vinci 9 dni przed śmiercią podyktował swój testament notariuszowi Guillaume Boureau, życząc sobie pochówku w centralnej części zamku w Amboise, czyli klasztorze kolegiaty Saint-Florentin. Podobno przy łożu śmierci mistrza był król Francji i jednocześnie przyjaciel, Franciszek I, co potwierdzają wybitne dzieła francuskich artystów. Jednakże coraz częściej słychać głosy poddające ten fakt pod wątpliwość. Po śmierci Leonardo da Vinci został pochowany prowizorycznie ale jego wielki pogrzeb odbył się dnia 12 sierpnia 1519 roku. Uczestniczyło w nim między innymi sześćdziesięciu biedaków niosących świece, którzy otrzymali za to zapłatę. To również był zapis testamentu da Vinci, jak kolejne z pośmiertnym przydziałem jego dzieł, ubrań, majątku.
Miejsce spoczynku da Vinci nie przetrwało do dziś. Kolegiata z XI wieku została zniszczona podczas rewolucji francuskiej, między 1806 i 1810 rokiem. Ostatecznie wyburzono ją. Na pamiątkę usytuowano w tym miejscu popiersie Leonardo da Vinci. W 1863 roku, w zamkowym ogrodzie zostały podjęte prace wykopaliskowe prowadzone przez Arsena Houssaye, inspektora muzeów Francji. Wydobyto wówczas szkielet i kawałki kamienia nagrobnego z fragmentami nazwiska artysty „EO…DUS VINC” i św.Łukasza, patrona malarzy. Znalezione kości przeniesiono w 1871 roku do znajdującej się obok, na terenie zamku Kaplicy Świętego Huberta – Saint Hubert, patrona myśliwych.
Kaplica św.Huberta
Czy w grobowcu da Vinci w Amboise znajdują się szczątki mistrza? Francuzi przekonani są, że tak. Włosi postrzegają ten fakt inaczej i starają się o możliwość przeprowadzenia badań DNA, mimo iż nie mają żadnych próbek DNA członków jego rodziny. Czy nowe techniki i wykorzystanie śliny wymieszanej z farbą, z obrazów da Vinci pozwoli na potwierdzenie szczątków z Amboise? Czy dane będzie naukowcom odczytać ze struktury kości przyczynę śmierci mistrza?
Ile z tych wszystkich faktów jest prawdą, a ile fikcją? Na ile Leonardo da Vinci chciał, abyśmy go poznali? Bardziej zależało mu na tym, aby ludzie poznali projekty jego wynalazków, bo pozostawił po sobie siedem tysięcy stron notatek, zapisanych ciasno, wykorzystując każdy kawałek papieru. Jako inżynier pozostawił po sobie większy wkład niż w dziedzinie malarstwa.
Dla jednych dziwak i heretyk, dla innych chrześcijanin, geniusz i wizjoner. Człowiek z potężnym umysłem, ciekawy świata, z wyostrzoną wyobraźnią i zmysłem obserwacji, wnioskowania, badania oraz tworzenia. Leonardo da Vinci często nie kończył swoich dzieł malarskich. Był tak pochłonięty swoimi zainteresowaniami i pracami, których się imał, że nie zwracał uwagi na zlecenia, za które niejednokrotnie pobierał zaliczki. Od przeprowadzania sekcji zwłok, dekorowania wnętrz, projektowania mostów, armat, zagłębiał się w matematyczne zawiłości optyki po hydrologię, ornitologię, geologię, botanikę obok malarstwa. Do tego był filozofem, muzykiem, mechanikiem, rzeźbiarzem, pisarzem, odkrywcą, wynalazcą. Uwielbiał opracowywać zagadki i rebusy, szyfrował swoje zapiski. Co jeszcze skrywał?
Do dziś nie wiemy, kim jest Mona Lisa? Ten najcenniejszy obraz od lat znajdujący się w Luwrze jest od czasu do czasu badany, prześwietlany. Zajmują się nim historycy sztuki, konserwatorzy. Odkrywane zostają kolejne plamy, notatki na płótnie a nawet inny portret pod warstwą farby. Czy Mona Lisa to autoportret da Vinci? Gdzie są jej brwi?
Najcenniejsze jego malowidło ścienne to „Ostatnia wieczerza” znajdująca się w mediolańskim kościele Dzięki zastosowaniu symetrii i perspektywy oraz zachowaniu proporcji sprawia wrażenie rzeczywistego widoku. Podobno w obrazie ukryty jest zapis muzyczny, requiem. Jakie jeszcze tajemnice posiada?
Leonardo da Vinci ciągle szukał nowych wyzwań, nie popadał w marazm, nie nudził się. On ciągle myślał. Człowiek bez formalnego wykształcenia był geniuszem.
Bibliografia:
Zamki nad Loarą
Notatki z podróży,
Przewodnik: Amboise