Dworek w Russowie oddalony o 10 km na północ od Kalisza, to miejsce, gdzie urodziła się i wychowała Maria Dąbrowska (1889-1965). Znana polska powieściopisarka, eseistka i autorka dramatów historycznych. Dziś muzeum, warte wszelkich opisów, od historii jego powstania, zbiorów, jak i cennych wspomnień pisarki. Miejsce mało popularne i mało odwiedzane, a mogące poszczycić się wspaniałymi zbiorami, parkiem i imprezami plenerowymi.
Rodzice Marii Dąbrowskiej, Ludomira i Józef Szumscy przeprowadzili się do Russowa w 1889 roku, gdzie ojciec stał się administratorem majątku, pod nieobecność właścicieli. Zastał majątek zdewastowany i ziemię leżącą odłogiem. Przez okres prawie dwudziestu lat doprowadził majątek do rozkwitu. Po sprzedaży w 1909 roku Szumscy musieli się wyprowadzić.
W 1957 r. w miesięczniku „Ziemia Kaliska” Maria Dąbrowska tak opisała swój rodzinny dom: „Jestem dzieckiem Ziemi Kaliskiej. Z jej okolic i z samego Kalisza czerpałam natchnienie do moich książek. Ta ziemia kształtowała moje poczucie artystyczne, styl i język całej mojej twórczości”. Najbardziej znane utwory Marii Dąbrowskiej jak „Uśmiech dzieciństwa”, „Ludzie stamtąd”, czy „Noce i dnie” zostały głęboko osadzone w realiach dworku w Russowie.
Tuż po II wojnie światowej w dworku mieściła się szkoła podstawowa, mieszkania i przez wiele lat Dom Rolnika. Po śmierci pisarki powstał pomysł utworzenia muzeum. Dworek odbudowano, a w 1971 roku otwarto na piętrze Izbę Pamięci Marii Dąbrowskiej. W 1979 roku placówka stała się oddziałem Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej.
W latach 80 – tych czyniono przygotowania do rocznicy 100 – lecia urodzin pisarki, z tego tytułu przeprowadzono tu wiele prac remontowych. A kolejne w latach 90- tych, po wykwaterowaniu lokatorów. Dziś cały budynek można zwiedzać. Odtworzono w nim pokój panieński Marii Dąbrowskiej, sypialnię, salon, pokój Józefa Szumskiego, mały pokoik nawiązujący do mieszkania Dąbrowskiej w Warszawie, bibliotekę z prywatnymi zbiorami pisarki oraz jej malarstwo i fotografie.
Pokój Józefa Szumskiego, ojca Marii, ma charakter kancelarii administratora i zawiera wiele czasopism oraz jeden z tomów „Encyklopedii Rolnictwa”. Na jego jednej ścianie znajduje się mały krzyż powstańczy z 1863r. nawiązujący do udziału ojca w powstaniu styczniowym. Jego losy są zbieżne z losami Bogumiła Niechcica z powieści „Noce i dnie”.
Ciekawym miejscem jest również pokój poświęcony filmowej ekranizacji „Nocy i dni”, który został udostępniony w 2011, a wśród eksponatów znajdują się tu oryginalne kostiumy filmowe, plakaty i fotografie odtwórców filmowych ról. Kaliska premiera filmu pt: „Noce i dnie” odbyła się w 1975r. Pomimo upływu czasu film chętnie oglądany jest przez kolejne pokolenia.
W latach 80- tych rozpoczęto tworzenie w parku ekspozycji etnograficznej, która obejmuje zabytki budownictwa chłopskiego z okolic Kalisza. Można podziwiać tu zagrodę chłopską z końca XIX: chatę mieszkalną, stodołę, oborę oraz spichlerz z 1800r.
Oprócz ekspozycji stałych jest wiele okresowych lub związanych z obrzędami ludowymi oraz spotkań kostiumowych, jak „Niedziele u Niechciców”. To propozycja spędzania niedzielnego popołudnia w russowskim parku, które na stałe wpisały się w kalendarz imprez. Odbywają się w pierwsze niedziele czerwca, lipca i sierpnia od 2004 roku i poświęcone są osobie i twórczości Marii Dąbrowskiej.
